«Уран шyлэгooр орьёлhон наhан»Буряадай мэдээжэ поэт-журналист Д. Ш. Доржогутабайн мyнхэ дурасхаалда (90 наhанай ойдо зорюулагдана) Буряадай элитэ поэт-журналист Дансаран Шагдарович Доржогутабай энэ наратай hайхан майн 15 yдэртэ 90 наhатай болохо байгаа. Дансаран Шагдарович бyхы наhаяа тyрэhэн тоонто Хooрхэ нютагтаа yнгэргoo. «Хэжэнгэ Юугтэ» гэжэ гол горхон хоёрой уулзадха дээрэ Хooрхэ нютагай юhэн сyмбэрнyyдэй нэгэн Улаан хадын хормойдо 1933 оной хабар тyрэжэ, хайрата эжыгээ уяруулhан тyyхэтэй, баян сагаан Батанай угтай хyн. Багахан Дансаранай найма хyрэжэ ябахада, Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайн эхилээ. Энэ yе саг соо Дансаран «Манай-Ажал» колхозой бyхы хyндэ хyшэр ажалда хабаадаха баатай болоо: сараар борной шэрэhэн, зунай халуун хаhада yбhэ хуряалгада хабаадаhан, yбэлэй янгинама хyйтэн соо эжытэеэ мал харууhалха, иимэл даа дайнай yеын yхибyyдэй ажабайдал. Колхозой ажал дууhаа гэжэ байхагyй. Дансаран hургуулида hуpaxa ехэ дуратай бэлэй. Шэбэрэй гyyртэhээ Хooрхэ хyрэтэр бyлэг yхибyyд эхин класста ном yзэхoo, yбэлэй хyйтэндэ, хабарай хагсууда, намарай ольбон хyйтэндэ ябагалха даа. Удаань нютагайнгаа эхин hургуулиие тyгэсхooд, Хэжэнгын дунда hургуулиин долоодохиие дyyргээд, Улаан-Yдын Чайковскиин нэрэмжэтэ хyгжэмэй училищида орожо эрдэмээ саашань yргэлжэлyyлээ. Энэ yе саг соонь эжынь гансаардажа, гэртэхи байдалынь тулюурдажа Дансаран хyбyyниинь нютагаа бусаха баатай болоо. Дайнай hyyлдэ Хэжэнгын дунда hургуулида «Зyрхэнэй дуунууд» гэжэ уран шyлэгэй ханын газетэ гарадаг болоо. Энэмнай залуу уран зохёолшодой нэгэдэлэй гуламта hэн. Энэ нэгэдэлые «Хэжэнгын колхозник» гэжэ аймагай газетын редактор, поэт Бата Базарон, Хэжэнгын дунда hургуулиин директор Надмит Намсараев хоёр хyтэлбэрилдэг hэн. Эндэ Дансаран Доржогутабай, Цырен-Даши Рыгзенов, Чингис Батомункуев, Ширап- Жалсан Бадмаев, Цырен-Даши Базарсадуев, Александр Жамбалдоржиев, Чимит Дарибазарон, Балдан Гомбоев гэгшэд шyлэгyyдэй тyрyyшын туршалгануудые толилуулдаг байгаа. Дансаран Доржогутабайн «Коммунизмын одон» гэжэ тyрyyшын шyлэг «Хэжэнгын колхозникто» 1954 ондо барлагдаа. Саашадаа «Буряад Yнэндэ, «Байгал» сэтгyyл болон хамтын согсолборинуудта толилогдоо. Хyдooгэй хyбyyн колхоздо хyдэлhooр ябатараа, армиин наhанай боложо, 1952 ондо залуухан Дансаран хyбyyн Совет Армида абтаа. Аяар Примориин хизаарта сэнхир номин Ханка нуурай эрьедэ алба хэжэ байхадаа «Алас-Дурнын хизаарта» гэhэн баглаа шyлэгyyдтэй болоо hэн. Сэрэгэй албанай удаа, совхоздо хyдэлжэ байтараа, хyн зонhоо дулдыданги бэшэ ажалтай болохо зорилготойгоор Эрхyy хото ошожо, киномеханик боложо бусаhандаа мyнooшье болотор урмашадаг. Хyдoo нютагтаа абьяас ехэтэйгээр ажаллаhанайнгаа тyлoo, 1970 ондо «СССР-эй кинематографиин эрхимлэгшэ» гэhэн нэрэ зэргэдэ хyртoo; удаань хyдooгэй уран hайханай бyлгэмдэ эдэбхитэйгээр хабаадажа, Москва хотодо yнгэргэгдэhэн Бyхэроссиин харалгада хоёр удаа хабаадажа, мyн соёл гэгээрэлэй хyдэлмэриие хyдoo нютагуудта амжалтатайгаар дамжуулан дэлгэруулhэнэй тyлoo «Буряадай республикын соёлой габьяата хyдэлмэрилэгшэ» гэhэн хyндэтэ нэрэ зэргэдэ хyртэhэн юм hэн. Буряад ороноо, тyрэл нютагаа магтан дуулаhан, юртэмсын нюусанууд, байгаалиин жама ёhо, yнгэрhэн сагай тyyхэ, ажабайдалай орёо асуудалнууд, ажалша зон; инаг дуран тухай олон шyлэгyyдые зохёожо, табан номуудые хэблyyлжэ гаргаhан байна: «Бугын дуунай yе» (1982) ондо, «Бодолнууд — ажабайдалай hудалнууд» (1987), «Рыхи» (1991), «Шантуурга» (1999), «XXI зуун жэл»(2001) ондо. Шyлэгyyдhээ гадна ямар олон hонин материалнуудые нютагайнгаа хyн зоной намтар баримталжа бэшээ гээшэб, дайнай сэрэгшэд тухай бэшэhэн мyрнyyдынь угаа ехээр гоёшоогдодог юм. Дансаран Шагдарович хэдэн олон очеркнууд ба публистическэ олон тоото статьяануудые «Буряад Yнэн», «Хэжэнгэ» газетэнyyдэй хуудаhануудта, болон ондоошье нютаг нютагай hонинуудта толилоо гээшэ. 1989 ондо Хоца Намсараев тухай статьяануудые бэшэжэ, «Хоца Намсараевай зуун хабар» гэжэ дурасхааалай хамтын номдо оруулагдаа hэн. 1994 онhоо аймагайнгаа «Хэжэнгэ» сониндо сурбалжалагшаар амжалтатай худэлoo. Республикын hургуулинуудай буряад хэлэ заадаг багшанар бэшэhэн ажалнуудаарнь hонирхожо, буряад хэлэнэйнь жэнхэни баялигайнь гyзэгые хэшээлнyyдтээ хэрэглэдэг байhаниинь hайшаамаар. Буряад-монгол литературын хyгжэлтэдэ габьяатай байhанайнгаа тyлoo 1994 ондо «России Уран зохёолшодой холбооной гэшyyнээр» абтагдаа. Манай аймаг дотор жэл бyхэндэ ажалай тyрyyшyyл, шэн габьяатай, арад зондоо хyндэтэй, олоной тyлoo оролдодог, илангаяа залуу hурэгoo хyмyyжyyлхэ хэрэгтэ аhан шадалаараа оролсодог поэт, журналист Дансаран Шагдарович Доржогутабайда «Арадай Хyндэ» гэhэн хyндэтэ нэрэ зэргэ 2003 ондо олгогдоhон байна. Бyхы наhаараа тоонто нютагтаа, Хэжэнгын аймагай Хooрхэ hууринда наhанайнгаа нyхэр Зинаида Жамьяновнатаяа найман yхибyyдые hайхан сэдьхэлээр хyмyyжyyлжэ, эрдэм номдо hургажа, арад зоной ажабайдалай далай руу табиhан. Арадай поэт Дансаран Доржогутабай хyнэй зол жаргал, энхэ амгалан байдал, нyхэсэл, боди сэдьхэл тухай ойлгуулhан гyнзэгы удхатай мyрнyyдые yлээгээ. Поэдэй захяа болоhон энэ шyлэгooр hайхан дурасхаалдань зорюулhан yгэнyyдээ дyyргэхэмнай: Мyрлэн гyйhэн шyлэгyyдээ Мyнгэнэй тyлoo бэшээгyйб Алта шаран – yгэнyyдтээ Алдарайш тyлoo hиилээгyйб Yргэе зоной тyyхэдэ Yнэн домог тyyрээгээб Уран, нарин сэдьхэлдэнь Уянгаяа шэрээгээб Халюун хангай Буряадтам Харгынуудынь гиигуулжэ- Хаймал сахюур шyлэгyyдни Хайлан буулан yлyyжэ. |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 20230511_172107 20230511_134455 (1) лдлдл 20230511_171606 20230511_162212 20230511_161751 20230511_160902 20230511_171244 20230511_171131 20230511_170130 20230511_161715 IMG-fe95458ca45f764bef554b9b63f030ca-V IMG-f382800bd5194a7e6917496a1f066090-V IMG-ed5b5249a36d1f7dcc688078f7967253-V IMG-e922912034e30689423684fad72a3b0c-V IMG-e48a8755a103032216024b8db33ec22f-V IMG-cb83ee44ac8abc87f8fcbdf1854d3183-V IMG-c3b1b474b5daab13cb2ad651695b5a8b-V IMG-bede067e3dcbc62533a3b93f6d9ceaab-V IMG-bc806f0bd4c8a80e41725758bf04de53-V IMG-b6c0d37e4aeb64d6cb4ac69217da0736-V IMG-a2fed5b0c40b02e8ff08481c71413215-V IMG-2464106a198e827c34fdb1263eedb7e5-V IMG-783354b7ec92c9ebd20ecfcafed0ade7-V IMG-85729ae267e470ab8e2668b2e82d7513-V IMG-43583f1a0dcf6f2f37b35c67f368e43a-V IMG-8998aa1fc326ce10e30ee8389aac1aab-V IMG-815ab2d40cb13fab083b17145919e802-V IMG-582f07a2117794baedf9984e11464689-V IMG-386f1b1e2cb7f33eda7cb8ff53503831-V IMG-298e8d61992a0dec5d8a0974d433eff0-V IMG-90b1788b8208f84eb83ba16f627cd9a2-V IMG-56b46ba8de8037e92fcc10c6f4074078-V IMG-46b9590ef3a8a03a3acc43600dda86da-V IMG-8ec46cae6cfc89be5b2fb56de58090e4-V IMG-6bcad67dbb1d7c8d07382c0d4f374aa7-V 20230511_164635 20230511_154048 20230511_164757 20230511_161722 |
«Библионочь – 2023»11 мая в Кижингинской модельной библиотеке было необычайно многолюдно, очень весело и шумно, в общем, полный аншлаг! На библиотеку спустилась Библионочь, которая подарила всем участникам массу положительных эмоций и незабываемых впечатлений!Подробнее… |
![]() ![]() ![]() 20230505_100742 20230505_100809 20230505_101230 (1) |
«Диктант Победы»5 мая 2023 г. Кижингинская модельная библиотека присоединилась к V международной акции «Диктант Победы», приуроченной к 78-й годовщине разгрома фашистских захватчиков с участием начальника ПЦО майора полиции Шойдорова О.Б. и личного состава ОВО по Хоринскому и Кижингинскому районам ФГКУ «Управление вневедомственной охраны войск национальной гвардии Российской Федерации по Республике Бурятия». Главная цель акции — привлечение общественности к изучению истории Великой Отечественной войны, повышение исторической грамотности и патриотическое воспитание. «Диктант Победы» включал в себя 25 вопросов, связанных с историей Второй мировой войны. Участникам предлагалось вспомнить имена прославленных героев, хронологию ключевых сражений, географию боев. Задания касались не только самих военных событий, но и их отражения в поэзии, киноискусстве, скульптуре, живописи. В общей сложности на написание диктанта отводилось 45 минут. По итогам тестирования все сдали успешно. Принимая участие в таких мероприятиях, как «Диктант Победы», мы сохраняем уважение к событиям тех военных лет, к нашей истории. Знать историю Великой Отечественной войны, значит отдавать дань памяти победителям! |
![]() ![]() ![]() ![]() IMG-25b9c0583a02903c3d476ae718dd8b09-V IMG-1bd134844d2642577a4f93bc6ee49304-V IMG-16d2aa2f67896b914da3e0f44b292f23-V IMG-c4ddeab113933f8c00b8898f4121f185-V |
«Эхо войны и память сердца»В канун знаменательной даты в истории нашей страны Дня Победы в Великой Отечественной войне в Кижингинской Центральной детской библиотеке для учащихся 6 «г» класса МБОУ «Кижингинская СОШ им. Х.Намсараева» (кл. руководитель Дубшанова С.Б.) прошел час памяти «Поклонимся великим тем годам» с участием начальника ПЦО майора полиции Шойдоров О.Б. и личного состава ОВО по Хоринскому и Кижингинскому районам ФГКУ «Управление вневедомственной охраны войск национальной гвардии Российской Федерации по Республике Бурятия». На мероприятии ребята совершили виртуальное путешествие «Эхо войны и память сердца», узнали историю ВОВ и после ответили на вопросы викторины «По страницам былых сражений». Был организован просмотр видеоролика «Война. Победа. Память!» из которого ребята узнали подробности об этих страшных четырех годах войны. Особенно учащихся тронули рассказ о блокадном Ленинграде, демонстрация 120 граммах хлеба, благодаря которым многие ленинградцы смогли выжить, и рассказ о крепости-герое Бресте, где сделала свой первый шаг война. Далее зав. Кижингинской ЦДБ провела игру «Дорога памяти». По итогам викторины и игры ребятам были вручены дипломы и призы. Завершилось мероприятие почтением памяти всех погибших в годы Великой Отечественной войны минутой молчания. |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() IMG-17da30b7ae7d8769f968e869e19e24c4-V IMG-3e16b53312908d20220751ef4d68b7e2-V IMG-314c5a64bf334dd0d303c8a685aa0f26-V IMG-532eee18bd046fe50439f4d29e04162c-V IMG-046508caec5aff703f25fa741b31710f-V IMG-c1c4c5487fa45b6b7514616462b1ce5f-V IMG-e34bb51d2971d1ef7942537269aa8039-V 20230426_143602 |
Развлекательно-познавательная игра-викторина «Ты в сердце моем, Бурятия!», посвящённая 100-летию Республики Бурятия26 апреля 2023г. для 9 класса МБОУ «Кижингинский лицей им. В.С. Мункина» (кл. руководитель Будаева У-С.Ш.) в Краеведческом секторе Кижингинской модельной библиотеки прошла развлекательно-познавательная игра-викторина «Ты в сердце моем, Бурятия!», посвящённая 100-летию Республики Бурятия. На мероприятии ребята совершили виртуальное путешествие по Республике Бурятии, узнали их историю и после ответили на вопросы викторины «Урилдаан» и «Шалгая». Был организован просмотр видеоролика «История Республики Бурятия» из которого ребята узнали интересные факты. Далее зав. краеведческим сектором Тумурова А.В. провела игру «Буряад орон hайхан даа». По итогам викторины и игры ребятам были вручены дипломы и сладкие призы. |